Φιλοσοφια

Γράφει η Μαρία Σκαμπαρδώνη Ο Επίκουρος είναι μία μορφή της Φιλοσοφίας η οποία έχει παρεξηγηθεί αλλά και αγαπηθεί όσο λίγοι. Προσωπικά, είναι μία μορφή που αγαπώ όσο λίγοι και έχω ξεχωρίσει μέσα στην καρδιά μου. Λοιδορήθηκε και παρεξηγήθηκε επειδή θεώρησε ότι η ευτυχία που τόσο αποζητά ο άνθρωπος στη ζωή του , είναι η ηδονή. Η ηδονή για τον Επίκουρο όμως δεν αφορά τα σεξουαλικά όργια ή τις αχαλίνωτες σωματικές απολαύσεις, αλλά την επίτευξη της αταραξίας. Αταραξία για τον Επίκουρο είναι η απελευθέρωση από όλα εκείνα που γεμίζουν φόβο και αγωνία τον άνθρωπο. Για τον Επίκουρο η πηγή του άγχους οφείλεται στις περιττές μέριμνες με τις οποίες ένας άνθρωπος ταλαιπωρεί τον εαυτό του. Το άγχος αυτό προκαλεί πόνο στον άνθρωπο , αφού δεν μπορεί ποτέ να απελευθερωθεί από τις αγωνίες και τις φροντίδες. Σε μία εποχή που βαλλόμαστε συνεχώς με το μήνυμα ότι η ευτυχία και η αξία στη ζωή κρίνεται από το πόσα υλικά αγαθά έχει ένας άνθρωπος. Ο Επίκουρος έρχεται και μας δίνει τη λύση για τη λύτρωση από την αγωνία και το φόβο: να αντιληφθούμε ποιες είναι οι πραγματικές μας ανάγκες και όχι οι πλαστές. Αν έχουμε πχ, τα ρούχα που χρειαζόμαστε για να ντύσουμε επαρκώς το σώμα μας, τότε θα οδηγηθούμε στη δυστυχία και το μόνιμο άγχος αν αποζητάμε συνεχώς καινούργια ενδύματα, ακόμα και αν ουσιαστικά δεν τα χρειαζόμαστε και μας είναι περιττά. Όταν αποζητούμε πράγματα τα οποία ουσιαστικά δεν έχουμε ανάγκη, τότε αργά ή γρήγορα θα φτάσουμε στη δυστυχία. Η στάση ζωής του Επίκουρου σε αυτό το θέμα μας δείχνει πόσο σημαντική και απαραίτητη είναι στην εποχή μας, μία εποχή όπου θεωρούμε ότι η ευτυχία οφείλεται στην υπερβολική απόκτηση υλικών αγαθών. Ο Επίκουρος ανήκει στους μείζονες φιλοσόφους επειδή μέσα από τη στάση της ζωής του πρόβαλλε τη ζωή η οποία είναι απομακρυσμένη από…

Η φράση αυτή δεν ανήκει σε κάποιον Έλληνα. Είναι η άποψη του ανθρώπου που έκανε όσο κανένας άλλος μόδα τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό όχι μόνο στην πατρίδα του την Γερμανία αλλά και παντού. Ο λόγος για το Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε που υπήρξε μία από τις κορυφαίες διάνοιες όχι μόνο της χώρας του αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Μεγαλοφυΐα της εποχής του, διακρίθηκε ως ποιητής, συγγραφέας θεατρικών έργων, φιλόσοφος, ζωγράφος αλλά και επιστήμονας και πολιτικός, σφραγίζοντας την παγκόσμια διανόηση με την πολυσχιδή και ανεπανάληπτη προσωπικότητά του στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών. Το ταλέντο του στη λογοτεχνία δεν άργησε να φανεί από την παιδική του κιόλας ηλικία, οπότε έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Στην πορεία της ζωής του σπούδασε Νομικά, μελέτησε τον κλασικισμό και επέκρινε το ρομαντισμό, ενώ κατάφερε να γίνει παγκοσμίως γνωστός μόλις στα 25, με τη δημοσίευση του μυθιστορήματός του “Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου”. Με τον ανυπέρβλητο “Φάουστ” να είναι το κλασικό του αριστούργημα, ένα έργο που δούλεψε για παραπάνω από 60 χρόνια και αναφέρεται στην αιώνια μάχη και σύγκρουση του Θεού με το Διάβολο, την Πάλη του Καλού με το Κακό. Αυτό όμως που σφράγισε το έξοχο πνεύμα του και σημάδεψε τόσο τη ζωή όσο και το έργο του ήταν το ταξίδι του στη Σικελία, γεγονός που τον έφερε σε επαφή με το αρχαιοελληνικό πνεύμα. “Άκουσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το Ευαγγέλιο σε όλες τις γλώσσες. Η ελληνική αντήχησε άστρο λαμπερό μέσα στη νύχτα.” Από τότε υπήρξε ένθερμος φιλέλληνας και αφιέρωσε πολλά έργα του στην Ελληνική Αρχαιότητα. Από αυτόν ξεκίνησε κυρίως το “κόλλημα” της γερμανικής κουλτούρας με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Θαυμαστής του ελληνικού “κάλλους” και προπάντων ζηλωτής του αρχαιοελληνικού πνεύματος σε όλους τους τομείς θα πει με εκτίμηση και θαυμασμό. «Τα ελληνικά ήχησαν όπως ένα άστρο μέσα στη νύχτα», «Απ’ όλους τους λαούς, οι Ελληνες…

Η ιστορία της διεκδίκησης, της αναμενόμενης οριστικής θετικής απόφασης και τελικά της ματαίωσης της απονομής του Βραβείου Νομπέλ στον Νίκο Καζαντζάκη κράτησε 11 ολόκληρα χρόνια. Θεωρώ ότι το είχαμε μέσα στα χέρια μας. Και το σκοτώσαμε. Ολα αυτά τα χρόνια, 1946-1957, η Ελλάς όχι μόνο κυνηγούσε τον Καζαντζάκη να μην πάρει το Νομπέλ, αλλά σε αντιπερισπασμό προέβαλλε άλλο συγγραφέα… αξιότερό του. Και απαξίωνε τον άξιο. Ουσιαστικά τον εξέβαλε από τον προθάλαμο της βράβευσης. Χαρακτηριστική είναι η φράση του Αλμπέρ Καμύ, ο οποίος πήρε το Νομπέλ το 1957, σε γράμμα του προς την Ελένη Ν. Καζαντζάκη: «…Και ακόμα δεν ξεχνώ πως τη μέρα που λυπόμουν να δεχθώ μια διάκριση, που ο Καζαντζάκης άξιζε εκατό φορές περισσότερο, επήρα από εκείνον το πιο γενναιόδωρο από όλα τηλεγράφημα…». Για πρώτη φορά η υποψηφιότητα του Νίκου Καζαντζάκη για το Νομπέλ προτείνεται στη Σουηδική Ακαδημία από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και τον Σύνδεσμο Ελλήνων Λογοτεχνών τον Μάιο του 1946. Ηταν κοινή υποψηφιότητα για τον Καζαντζάκη και τον Αγγελο Σικελιανό. Νωρίτερα ο Καζαντζάκης, ως πρόεδρος της Εταιρείας και διά της Εταιρείας, είχε προτείνει για το Νομπέλ τον Σικελιανό. Οταν ύστερα πληροφορήθηκε από έρευνα στη Στοκχόλμη ότι η πρόταση μπορούσε να περιλαμβάνει πέραν του ενός πρόσωπα, ακόμη και τρία τέσσερα, επανήλθε. Και έγινε έτσι νέα πρόταση για τους δύο μαζί. Ο Καζαντζάκης ζήτησε από τον Σικελιανό «να θελήσει να ενωθούν τα ονόματά τους αναπόσπαστα, γιατί, στην αγάπη, ένα πράμα, μοιραζόμενο, διπλασιάζεται. Και η τιμή για την Ελλάδα θα ‘ταν διπλή». (Από γράμμα του προς τον Παντελή Πρεβελάκη, 18.7.1946.) Προτάσεις στη Σουηδική Ακαδημία μπορούσαν να κάνουν ακαδημίες και ακαδημαϊκοί, λογοτέχνες και σωματεία τους, γνωστοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών. Η Ακαδημία Αθηνών δεν τον πρότεινε βέβαια. Πώς άλλωστε ήταν δυνατό να προτείνει τον Καζαντζάκη για Νομπέλ, αφού μόλις τον προηγούμενο χρόνο τον είχε θεωρήσει ακατάλληλο…

Ο Σωκράτης τιμωρήθηκε από την κοινωνία του. Οι άντρες σαν τον Σωκράτη είναι αναπόφευκτο να τιμωρούνται, επειδή είναι άτομα και δεν επιτρέπουν σε κανέναν να κυριαρχεί πάνω τους. Του έδωσαν δηλητήριο. Είχε ξαπλώσει στο κρεβάτι και ο άνθρωπος ο οποίος επρόκειτο να του δώσει το δηλητήριο, το ετοίμαζε. Ο ήλιος έδυε – εκείνη ήταν η ώρα που είχε ορίσει το δικαστήριο. Ο άνθρωπος όμως αρνιόταν να του δώσει το δηλητήριο. Ο Σωκράτης τον ρώτησε: “ Γιατί καθυστερείς; Περνάει η ώρα. Ο ήλιος δύει”. Ο άνθρωπος δεν μπορούσε να πιστέψει ότι κάποιος που επρόκειτο να πεθάνει είναι τόσο ακριβής για τη σωστή ώρα του θανάτου του. Σκεφτόταν ότι μάλλον θα έπρεπε να τον ευχαριστήσει για την καθυστέρηση. Ο άνθρωπος αγαπούσε τον Σωκράτη. Τον είχε ακούσει στο δικαστήριο και είχε δει την ομορφιά του. Εκείνος μόνος του είχε περισσότερη ευφυΐα από ολόκληρη την Αθήνα. Ήθελε να καθυστερήσει λίγο ακόμα, ώστε ο Σωκράτης να μπορέσει να ζήσει λίγο περισσότερο. Ο Σωκράτης όμως δεν τον άφησε. Είπε: “Έλα! Μην τεμπελιάζεις. Φέρε το δηλητήριο.” Ο άνθρωπος τον ρώτησε: “Γιατί έχεις τέτοια έξαψη; Το πρόσωπό σου λάμπει. Τα μάτια σου ακτινοβολούν. Δεν καταλαβαίνεις; Πρόκειται να πεθάνεις.” Ο Σωκράτης είπε: “Αυτό θέλω να γνωρίσω. Τη ζωή την έχω γνωρίσει. Ήταν όμορφη. Με όλες τις αγωνίες της, ήταν χαρά. Και μόνο το να αναπνέεις, είναι αρκετή χαρά. Έζησα, αγάπησα, έκανα ό,τι ήθελα να κάνω, είπα ό,τι ήθελα να πω. Τώρα θέλω να γευτώ το θάνατο. Κι όσο γρηγορότερα, τόσο το καλύτερο. Υπάρχουν δύο πιθανότητες. Είτε η ψυχή μου θα εξακολουθεί να ζει σε άλλες μορφές, όπως λένε οι μύστες της Ανατολής – κι αυτό είναι μεγάλη έξαψη, το να συνεχίζεις αυτό το ταξίδι της ψυχής, ελεύθερος από το βάρος του σώματος, γιατί το σώμα είναι κλουβί, έχει περιορισμούς – είτε μπορεί να έχουν δίκιο οι…

Σεβασμός σημαίνει πως εκτιμώ και κατανοώ την γνώμη σου, κι αν διαφωνούμε δεν είναι κακό. Γράφει η Ελένη Κακλαμάνου Ο πραγματικός σεβασμός ξεκινάει το πρωί, στην μητέρα μας, στον πατέρα μας. Δεν τον ξεπερνάει καμία οικειότητα. Στον άγνωστο ηλικιωμένο που θα συναντήσουμε στον δρόμο, στον αδέσποτο σκύλο και στην αδέσποτη γάτα που θα τους προσφέρουμε λίγο νερό ή λίγο φαγητό. Σεβασμός σημαίνει πως έχω κατανοήσει πλήρως την αλυσίδα της ζωής και συμβάλλω καθημερινά για την ανάπτυξη της. Πριν φτάσουμε σε αυτό το σημείο προηγείται ο σεβασμός στον ίδιο μας τον εαυτό. Αναγνωρίζουμε σε βάθος το ίδιο μας το είναι, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό. Μαθαίνουμε να συμφιλιωνόμαστε μαζί του. Το αγκαλιάζουμε με τα καλά και τα άσχημα του κι έτσι πορευόμαστε μαχόμενοι να βελτιωθούμε. Πάντα με αγάπη και ευγνωμοσύνη απέναντι στην ίδια την ζωή που μας έπλασε με κάποια συγκεκριμένα στοιχεία για κάποιον συγκεκριμένο σκοπό. Μείνε ευγενικός για να μπορείς να σέβεσαι πραγματικά. Δεν σου επιτρέπεται να απαιτείς τίποτα και από κανέναν, δεν είναι κανείς κτήμα σου. Ούτε το παιδί σου, ειδικά αυτό. Έστω ότι από μικρό δεν έχει νιώσει τον σεβασμό, δεν μπορεί να ακουστεί η γνώμη και η άποψη του, αντιμετωπίζεται με απαξίωση λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Θα του πάρει έπειτα πολύ καιρό να συνειδητοποιήσει πως η γνώμη του θα έπρεπε να είναι σεβαστή, ότι αυτό είναι το υγιές, κι έτσι κι αυτός πλέον ως ενήλικας να μπορεί να το εφαρμόσει στη ζωή του. ‘’ Τα παιδιά σας δεν είναι παιδιά σας. Είναι οι γιοί και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής. Για τον εαυτό της. Δημιουργούνται μέσω αλλά όχι από εσάς, κι αν και βρίσκονται μαζί σας δεν ανήκουν, ωστόσο σε εσάς. Ίσως τους δίνετε την αγάπη σας, αλλά όχι τις σκέψεις σας, γιατί αυτά έχουν τις δικές τους σκέψεις. Μπορεί…

Είναι φορές που και η τυραννία γίνεται ακόμη και για τους τυράννους σκέτη τυραννία. Ο Ιέρων λόγου χάρη. Τύραννος των Συρακουσών, δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν. Ο πρώτος που εφάρμοσε δίκτυο κατασκοπείας. Μίσθωνε τακτικά κατασκόπους και πληροφοριοδότες χρησιμοποιώντας τους λεγόμενους “ωτακουστές”…. Ο Αριστοτέλης μας λέει ότι ο Ιέρων έστελνε για να ακούσουν τις ομιλίες και τις απόψεις των ανθρώπων στην πόλη («και ους ωτακουστάς εξέπεμπεν Ιέρων»: Πολιτικά Ε’, 1313β11). Ο Αριστοτέλης γνώριζε ότι ίσως ο Ιέρων είχε δανειστεί το πρότυπο των ωτακουστών από την Περσία. Ας πάμε να διαβάσουμε ένα απόσπασμα από τον Ξενοφώντα από το έργο του “Ιέρων” ή Τυραννικός, που αναλύει εξαιρετικά απλά και ουσιαστικά τον λόγο που κυβερνούν οι άδικοι και διώκονται οι δίκαιοι… “Θα σου πω κι ένα άλλο από τα δυσάρεστα που παθαίνουν οι τύραννοι, Σιμωνίδη. Αυτοί, παρ’ όλο που αναγνωρίζουν τους γενναίους, τους σοφούς και τους δίκαιους όχι λιγότερο απ’ ότι οι ιδιώτες, τους φοβούνται μάλλον παρά τους θαυμάζουν. Τους ανδρείους, μήπως και τολμήσουν κάτι για χάρη της ελευθερίας· τους σοφούς μήπως και μηχανευτούν κάτι· τους δίκαιους, μήπως τους θελήσει το πλήθος για κυβερνήτες του. Κι όταν οι τύραννοι από το φόβο τους τούς ξεπαστρέψουν αυτούς, ποιοι άλλοι θα τους μείνουν για να τους χρησιμοποιούν εκτός από τους άδικους, τους έκλυτους και τους δουλοπρεπείς; Τους άδικους τους εμπιστεύονται, γιατί κι αυτοί φοβούνται, όπως οι τύραννοι, μήπως η πόλη κάποια μέρα γίνει ελεύθερη και ασκήσει πάνω τους την εξουσία της· τους έκλυτους εξαιτίας της ελευθερίας δράσης που έχουν προς το παρόν και τους δουλοπρεπείς, επειδή αυτοί δεν έχουν καμιά αξίωση να είναι ελεύθεροι. Μου φαίνεται λοιπόν δυσάρεστο κι αυτό το πάθημα: άλλους να θεωρείς χρηστούς άνδρες κι άλλους να είσαι αναγκασμένος να χρησιμοποιείς. Επιπλέον, ο τύραννος είναι αναγκασμένος να αγαπά την πόλη του· γιατί χωρίς αυτή δεν μπορεί ούτε να υπάρχει ούτε να…

Κάποιος είπε ότι η μοίρα μας δεν εξαρτάται από την τύχη αλλά είναι αποτέλεσμα των συνεχόμενων επιλογών που κάνουμε στη ζωή μας. Οι ευκαιρίες , δεν είναι κάτι που πρέπει να περιμένουμε σαν αποτέλεσμα τύχης ή συγκυριών. Τις ευκαιρίες στη ζωή μας πρέπει να τις δημιουργούμε ΕΜΕΙΣ για τον εαυτό μας. Το μέλλον μας είναι κάτι που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε και δυστυχώς μόνο όταν αρχίσουμε να λειτουργούμε με αυτή την πεποίθηση και πάψουμε να είμαστε μοιρολάτρες θα δούμε την ζωή μας να αλλάζει δραματικά και να αρχίζει να μοιάζει με εκείνη την ζωή που ονειρευτήκαμε για τον εαυτό μας. Όλα αυτά που θα θέλαμε να μας συμβούν λοιπόν , δεν μας συμβαίνουν γιατί εμείς δεν τα προκαλούμε για να μας συμβούν – γιατί εμείς δεν έχουμε κάνει τις σωστές επιλογές που θα μας οδηγήσουν στην εκπλήρωση των στόχων και των ονείρων μας. Η κάθε επιλογή μας έχει τις επιπτώσεις και τα αποτελέσματα της στην ζωή μας , είτε αυτά είναι θετικά είτε αρνητικά. Το σύνολο των επιπτώσεων των επιλογών μας είναι αυτό που καθορίζει το ποιοι είμαστε και το τι έχουμε πετύχει. Πολλοί λένε ότι η ζωή μας είναι αποτέλεσμα του χαρακτήρα μας. Αλλά αν το δείτε πιο προσεκτικά ο ίδιος μας ο χαρακτήρας διαμορφώνεται και αυτός από τις επιλογές μας. Πάρτε για παράδειγμα την επιλογή που ο καθένας μας έχει για την μόρφωση ή για την πνευματικότητα. Είναι επιλογή μας το αν θα σπουδάσουμε ή όχι. Είναι επιλογή μας το αν θα επιθυμήσουμε να εμβαθύνουμε στο νόημα της ζωής ή αν θα παραμείνουμε επιφανειακοί και λάτρεις της ύλης. Είναι επιλογή μας εάν θα προσπαθήσουμε να σώσουμε τον γάμο μας ή να διατηρήσουμε τη σχέση μας ή αν θα προκόψουμε στην δουλειά μας ή ακόμα εάν θα ευτυχίσουμε ή θα δυστυχήσουμε στη ζωή μας. Ναι ,…

ι είναι η αγάπη; Δεν είναι συμπόνια μήτε καλοσύνη… Στη συμπόνια είναι δύο, αυτός που πονάει κι αυτός που συμπονάει. Στην καλοσύνη είναι δύο, αυτός που δίνει κι αυτός που δέχεται. Μα στην αγάπη είναι ένας… Σμίγουν οι δύο και γίνονται ένα. Δεν ξεχωρίζουν… Το εγώ κι εσύ αφανίζονται. Αγαπώ θα πει χάνομαι… Νίκος Καζαντζάκης

Η Ινδία είναι μια χώρα με τεράστιο πολιτισμό και απίστευτα όμορφες και ενδιαφέρουσες παραδόσεις. Ο Βούδας, ο Μαχάτμα Γκάντι, και πολλοί ακόμα διάσημοι φιλόσοφοι κατάγονται  από την Ινδία. Οι Ινδοί δίνουν μεγάλη αξία στην φιλία και την αγάπη, άσχετα από την μοίρα τους. Σε αυτό το άρθρο το tilestwra.com διερευνά την σοφία ενός πραγματικά  μεγάλου πολιτισμού. Δείτε παρακάτω μερικές συμβουλές από την Ινδική φιλοσοφία και πάρτε ιδέες: Τα μεγάλα μυαλά συζητούν ιδέες, τα μεσαία μυαλά συζητούν γεγονότα και τα μικρά μυαλά συζητούν για τους άλλους ανθρώπους. Να είστε πάντα ευγενικοί με τους καλεσμένους σας. Ένα δέντρο προσφέρει σκιά πάντα στους ξυλοκόπους. Κανείς δεν αξίζει να τον αποδοκιμάζουν συνέχεια, όπως και κανένας δεν αξίζει να τον υμνούν συνέχεια. Δεν υπάρχει κανείς που να αξίζει να τον κατηγορούν συνέχεια και κανείς που να αξίζει να τον επαινούν συνέχεια. Οι συμβουλές προς τον ηλίθιο προκαλούν θυμό. Η αληθινή ευτυχία συνίσταται στο να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους. Ο απελπισμένος βρίσκει παρηγοριά στο παρελθόν, ο τρελός βρίσκει παρηγοριά στο μέλλον και ο έξυπνος βρίσκει παρηγοριά στο παρόν. Η ευτυχία βρίσκει εκείνους που έχουν ισχυρή θέληση. Τα παιδιά είναι επισκέπτες στην ζωή μας. Πρέπει να τα ταΐσεις, να τα διδάξεις και μετά να τα αφήσεις ελεύθερα στον κόσμο. Μην επαινείται τον εαυτό σας, όταν ετοιμάζεστε για ταξίδι. Δοξάστε τον εαυτό σας, όταν τελειώσει το ταξίδι. Οι γυναίκες είναι σοφές από την φύση τους, ενώ οι άνδρες είναι σοφοί, επειδή διαβάζουν βιβλία. Νικήστε τον εαυτό σας, ώστε να μην ηττηθείτε από τους άλλους. Η ευτυχία υπάρχει, όταν απουσιάζει το άγχος. Ο κίνδυνος πρέπει να μας φοβίζει, όταν είναι μακριά και να μας κάνει θαρραλέους, όταν είναι κοντά. Ένας σοφός άνθρωπος δεν αντιτίθεται σε έναν πλούσιο άντρα, έναν κυβερνήτη, ένα παιδί, έναν ηλικιωμένο, έναν σοφό άνθρωπο, μια γυναίκα, έναν ανόητο ή έναν δάσκαλο. Χρησιμοποιήστε το κεφάλι…